Getting your Trinity Audio player ready...
|
Bugün sizlere birbirine çok karıştırılan Orta Dünya‘nın elf halklarını tanıtmaya çalışacağım. Bunun için en temelden başlayalım:
Elfler Rhún topraklarında bulunan Cuiviénen isimli bir gölün kıyısında gözlerini açtılar. İlk uyanan elf Imin, sonrasında Tata ve ondan sonra da Enel idi. Ve bu üç elf atasının yanlarında eşleri Iminyë, Tatië ve Enelyë yatmaktaydı. Üç elf, eşleriyle beraber diğer uyanan elfleri aramaya gittiler ve sonunda yüz kırk dört elfin hepsi bir araya geldiğinde sonuç şöyleydi: Imin’in klanı Minyar ki daha sonra Vanyar diye anılacaktı, on dört elften oluşuyordu. Tata’nın klanı Tatyar ki daha sonra Noldor diye anılacaktı, elli altı elften oluşuyordu. Enel’in klanı Nelyar ki bu klan ise daha sonradan Teleri olarak anılacaktı, yetmiş dört elften oluşuyordu.
Oromë elfleri bulduğunda onlara Eldar yani Yıldızların Halkı adını verdi. Ancak elf ırkı kendilerine Quendi(tekil hali Quende) diyorlardı. Oromë elflere hiç solmayan bir diyardan bahsetti ve onları oraya götürmeyi vadetti; sözünü ettiği yer Ainur’un yaşadığı Aman yani Ölümsüz Topraklar’dı. Üç elf topluluğundan Ingwë, Finwë ve Elwë Aman’a elçi olarak gittiler ve geri dönüp halklarına Aman’ın güzelliklerini anlattılar. Böylece Cuiviénen’den batıya doğru büyük bir göç başladı. Bu göçe katılmayı reddeden elflere Avari yani Gönülsüzler ve Avamanyar yani Aman’a gitmeyi reddedenler denildi. Avari genelde zihinlerde yanlış tasvir edilmektedir; şunu unutmayın ki Noldor’un yarısı ve Teleri’nin çoğu göçe katılmayı reddetmiştir, yani Avari göçe katılmayı reddeden Noldor ve Teleri’dir aslında.
Göçe katılanlar ise kendilerini adlandırmak için Oromë’nin onlara verdiği ismi, Eldar’ı kullanmışlardır. Böylece tüm elfleri belirtmek için Quendi’yi kullanırken Eldar’ı Avari harici elfler için kullanmış oluyorlar. Oysa eminiz ki Avari kendilerini hala Eldar’dan sayıyorlardır, ki öyle de olmak zorundalar. Göçe katılmayı reddetmeleri Yıldızların Halkından oldukları gerçeğini değiştirmiyor zira. Ayrıca, filmde bildiğiniz üzere Elrond Arwen’e ”Eldar’ın ömrü seni terk ediyor.” diyor. Oysa elflerin tümü ölümsüzdür. Elrond burada muhtemelen Eldar tabiriyle tüm elfleri kast ediyor, ki bir irfan ustası olarak ondan bu inceliği bekleyebiliriz. Aksi halde Elrond’un ‘Quendi’nin ömrü seni terk ediyor.’ demesi gerekirdi.
Göçe katılanlar içinde en önde gidenler Vanyar’dı ve liderleri Ingwë idi. Evet, Cuivienyarna’da, yani elflerin yaratılış mitinde Imin, Tata ve Enel isimleri geçerken burada onlara rastlamıyoruz. Vanyar’ın lideri neden Imin değil de Ingwë; Ingwë Imin’in asıl adı mı, yoksa Imin Melkor tarafından kaçırılan elflerden birisi mi, ya da onun yaratıkları tarafından mı öldürüldü ya da Imin diye bir elf hiç var mıydı? Bunları bilmiyoruz. Aynısı Tata ve Enel için de geçerli elbette. Neyse, biz devam edelim. Vanyar’ın ardından Noldor geliyordu ve liderleri Finwë idi ve en arkadan da Elwë liderliğinde Teleri gelmekteydi. En kalabalık güruh Teleri idi ve sık sık duraksayıp ormanları ve nehirleri keşfe dalarlardı. Bu oyalanma git gide gönülsüzlüğe dönüşmeye başladı ve böylece gruptan ilk kopanlar kendilerini Mirkwood olarak bildiğiniz Eryn Galen ormanına attılar ve oraya yerleştiler. Ardından ise daha fazlası Dumanlı Dağlar’a gelindiğinde umutsuzluğa kapıldılar ve dağın aşılmaz bir engel olduğunu düşünerek bu zahmete girmek istemediler; onlar ise Lothlórien olarak bildiğiniz Lórinand’a yerleştiler. Mirkwood’a ve Lórien’e yerleşen halka Ağaçların Halkı manasına gelen Nandor dendi ve bu topluluğun liderliğini ise Lenwë yapmaktaydı.
Yolculuk ana grup için devam etmekteydi ve Beleriand’a ayak bastıklarında Teleri’nin büyük bir bölümü Elwë ile beraber Neldoreth ve Region ormanlarına yerleştiler. Bunlar kendilerine sonradan Iathrim yani Kuşak Halkı dediler. Elwë’nin kardeşlerinden birisi olan Olwë yürüyüşe devam ederek sonunda Aman diyarına ulaştı ve onun halkına Quenya elfçesinde Deniz Halkı anlamına gelen Falmari dendi, diğer kardeşi Elmo(kendisi Celeborn’un atasıdır) ise Elwë ile birlikte kaldı. Fakat hepimizin Círdan lakabıyla bildiği Nowë Balar civarına yerleşti ve onun halkına da tıpkı Olwë’nin halkına dendiği gibi Deniz Halkı dendi ancak onlar bunu Quenya değil Sindar elfçesinde dediler, bu yüzden onlar da Falathrim olarak anılır oldular. Bunun dışında Elwë’nin halkından bir kısım daha sonra Hithlum taraflarına yerleşti ve Elwë’nin halkı Iathrim tarafından bunlara Mithrim yani Gri Halk dendi. Noldor Beleriand’a ayak bastığında Mithrim ile karşılaştı ve bunlara Sindar dediler; daha sonra bu tabiri Sindarin elfçesini kullanan tüm elfler, yani Mithrim, Iathrim ve Falathrim için kullandılar. Aynı zamanda Sindar’ın tamamı kendilerini ilk başta Terk Edilmişler manasındaki Eglath olarak ansalar da daha sonra bu tabir sadece Círdan’ın halkı Falathrim için kullanılmaya başlandı.
Peki Aman’a giden elfler kendilerine yeni isimler bulmadılar mı, elbette buldular. Vanyar, Noldor ve ‘Teleri’nin Olwë önderliğinde ilerleyen Falmari kolu’ Aman’a ulaştı ve bunların tümüne Calaquendi yani Işığın Elfleri ve Amanyar yani Amanlılar dendi. Öte yandan Nandor elflerinin lideri Lenwë’nin oğlu Denethor halkının bir kısmını yanına alıp Beleriand’a seyrederek Ossiriand’a yerleşti ve onlar Elwë’nin halkı Sindar’dan ayrı tutularak Laiquendi yani Yeşil Elfler olarak anıldılar; aslen Nandor soyundan gelmekteydiler. Bununla birlikte en başta büyük yolculuğa katılmışlarsa da sonradan bundan vazgeçmiş olanlara, yani Sindar, Nandor ve Laiquendi’ye Úmanyar yani Amanlı Olmayanlar dendi, ancak hala Eldar idiler. Ancak Aman’da yaşamayan tüm elfler, yani Sindar, Laiquendi, Nandor ve Avari genel olarak Moriquendi yani Karanlığın Elfleri olarak anıldılar. Daha sonradan Avari’nin büyük bir kısmı batıya göç ederek Eryn Galen ve Lórinand topraklarına yerleştiler ve oranın yerel halkı olan Nandor ile kaynaştılar. Bundan sonra bu karma halk Silvan olarak anılmaya başlandı. Son olarak, Lórinand’ın yani Lothlórien’in halkı ağaçların tepesindeki fletlerde yaşadıkları için Silvan dışında bir ismi daha benimsediler; Galadhrim yani Ağaç Halkı.
Yazımı okuduğunuz için teşekkürler, sonraki yazılarda görüşmek üzere…